Onderwijs aan het woord

PPOZO: de stichting die kansenongelijkheid aanpakt met een visie die verder reikt dan losse projecten en tijdelijke oplossingen.

Midden in een woonwijk van de Bijlmer, Amsterdam Zuidoost, ligt een bijzondere krachtbron verscholen: PPOZO (Primair Passend Onderwijs Zuidoost), de stichting die kansenongelijkheid aanpakt met een visie die verder reikt dan losse projecten en tijdelijke oplossingen. Ooit ontstaan vanuit meer praktische overwegingen, is PPOZO door de jaren heen uitgegroeid tot een onmisbare schakel voor het versterken van kansengelijkheid in Zuidoost. Hier wordt gewerkt aan structurele verandering. Geen mooi weer praatjes, maar echte impact.

Samen sterker: De kern van PPOZO

“Wij zijn geen externe organisatie die even komt vertellen hoe het moet,” zegt Nathalie Bremer, directeur van PPOZO. “Wij zijn van en voor de basisscholen in Amsterdam Zuidoost. Het zijn de schoolbesturen zelf die de basis vormen van onze stichting.” PPOZO begon in 2001 als uitvoerder van projecten gericht op onderwijsachterstanden. Inmiddels is het veel meer dan dat. Het is een netwerk, een motor voor samenwerking, en bovenal: een toegewijde wijkgids naar gelijke kansen.
25 basisscholen, acht bestuurders en een plan. Samen maken ze het verschil voor kinderen die opgroeien in een omgeving waar de uitdagingen groot zijn. Armoede, eenoudergezinnen en een diverse instroom van nieuwe bewoners zijn hier dagelijkse realiteit. PPOZO focust zich hierbij vooral op de potentie die er is.

Positiviteit, Kracht en Extra’s

“Bij PPOZO draait het om positiviteit en kracht. En om kinderen te laten groeien met een stevige basis. “Kinderen in Zuidoost zijn net zo slim als kinderen elders in de stad. En wat dacht je van kracht en veerkracht? Daar blinken deze kinderen in uit!” benadrukt Bremer. “Het gaat niet om onderwijsachterstanden en tekortkomingen, de uitdaging zit in het bieden van de juiste tools om die potentie volledig te benutten.”
Een van de meest cruciale elementen van PPOZO’s aanpak is dat zij dingen “extra” organiseren. Zoals Bremer uitlegt: “Ik denk dat het daarover gaat bij gelijke kansen. Ken je dat plaatje van Equity versus Equality? Een verkeerde illustratie naar mijn mening: er is geen verschil in grootte tussen de kinderen. Het verschil zit hem in de ondergrond waarop ze staan, deze verschilt enorm. Niet alle kinderen krijgen van huis uit evenveel ondersteuning, opstapjes of ladders mee om op dezelfde hoogte te kunnen komen. Daarom bieden wij deze aan hen.”

De integrale aanpak met een breed aanbod

PPOZO is ooit begonnen als projectbureau. De organisatie bestaat uit verschillende teams die gezamenlijk bijdragen aan het realiseren van de missie “Samen voor Zuidoost”. De sleutel van hun succes is hun integrale aanpak waarbij de verschillende ‘specialismen’ samen een breed scala aan programma’s bieden. Altijd en alleen gericht op talentontwikkeling en kansengelijkheid. Het kernteam op kantoor coördineert en organiseert de verschillende programma’s.
Een belangrijk voorbeeld is De Rijke Schooldag. Dit programma biedt kinderen naast reguliere lessen een “rijk” aanbod van naschoolse activiteiten op het gebied van kunst, cultuur, sport en taal. De talentmakelaars vanuit PPOZO spelen hierbij een cruciale rol: zij werken op elke basisschool en zijn niet alleen organisator van activiteiten, maar weten ook wat er speelt in de klassen.
Daarnaast voert PPOZO samen met scholen de POVO-aanpak uit, die de overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs ondersteunt. Een onderdeel van deze aanpak is het mentorprogramma “Blik vooruit”. Het hoofddoel van dit programma is om kinderen zelfverzekerd en goed voorbereid de overstap naar de middelbare school te laten maken. De PPOZO-mentoren die het programma uitvoeren zijn positieve herkenbare rolmodellen.

Kinderen in Zuidoost zijn net zo slim als kinderen elders in de stad. En wat dacht je van kracht en veerkracht? Daar blinken deze kinderen in uit!

“Deze mentoren, vaak jonge professionals met roots in de wijk, helpen kinderen in deze belangrijke overgangsfase. Ze bieden begeleiding en inspiratie, bijvoorbeeld door hun eigen levenservaringen te delen en praktische ondersteuning te bieden. Projectleider Eurdice, die zelf opgroeide in Zuidoost weet wat het betekent om kansen te krijgen én te grijpen: “Het gaat niet alleen om de activiteiten zelf. Het gaat er ook om dat kinderen zich kunnen herkennen in de mentoren en kunnen leren van hun ervaringen tijdens de overstap.” Op het gebied van passend onderwijs biedt PPOZO extra voorzieningen, zoals startklassen. Deze zijn bedoeld voor jonge kinderen die er nog niet helemaal aan toe zijn om naar school te gaan. “Onze orthopedagoog ondersteunt hierbij door advies te geven aan ouders en scholen, altijd met de onderwijsbehoeften van het kind als uitgangspunt. Zij helpt bij complexe vraagstukken en zorgt ervoor dat de juiste ondersteuning wordt geboden.” Onze projectondersteuners ondersteunen de uitvoering van de specifieke programma’s zoals de POVO-aanpak en werken zowel op kantoor als op de scholen.

Wat kunnen anderen leren van de PPOZO?

De aanpak van PPOZO is niet zomaar te kopiëren. Juist de lokale betrokkenheid en samenwerking vormen de sleutel. “De kracht zit in de eigenheid van de wijk,” vertelt Bremer. “We kijken wie hier actief is, welke mensen met de wijk verbonden zijn, en bouwen zo aan een duurzaam netwerk. Voor andere steden ligt hier een les: een standaardmodel werkt niet. 

Maar het idee van samenwerking, positieve rolmodellen en langetermijnvisie? Dat is universeel toepasbaar en we delen onze kennis en ervaring met iedereen die hiervoor open staat!”

Blik op de toekomst

PPOZO wil verder. Meer kinderen bereiken. De kwaliteit verhogen en een nog meer integrale aanpak realiseren. De droom? Dat kansenongelijkheid als woord niet meer voorkomt in Zuidoost. Hoge verwachtingen van alle kinderen en programma’s die aansluiten bij talenten.

Wat PPOZO laat zien, is dat kansengelijkheid groeit door verbinding. Door het samenbrengen van talenten, ideeën en middelen. Het is een uitnodiging aan andere steden, scholen en organisaties: “Laten we bouwen aan een samenleving waar ieder kind een stevige basis heeft om op te staan”, aldus Bremer. De extra’s die PPOZO biedt, zijn niet zomaar een toevoeging. Ze zijn essentieel. “Het is ons werk om alle kinderen te laten voelen dat ze ertoe doen. Dat ze allemaal mogen dromen en groeien. En dat zij net zo veel kansen verdienen als ieder ander kind in Nederland.”

Nathalie Bremer

Voormalig directeur van PPOZO

Dit interview is onderdeel van het SKB magazine. Het magazine staat boordevol inspirerende verhalen en inzichten van iedereen die zich inzet voor gelijke kansen. Wil je een preview bekijken of het magazine direct aanvragen? Dat kan!