Kansenongelijkheid is een onderwijsprobleem.
Maak van jouw probleem niet míjn probleem, alsjeblieft!
Het is toch te gek voor woorden? Het onderwijs blijft maar roepen om hulp. Bedrijven, gemeenten, de overheid – iedereen moet ineens bijdragen aan de ontwikkeling van het kind. Alsof dat niet gewoon de taak is van de school zelf. Het kind zit toch al van half negen tot half drie op school? Moeten ze dan ook nog thuiskomen in een omgeving waar ouders betrokken zijn, waar voorgelezen wordt of waar gezonde voeding op tafel staat? Wat een onredelijke eisen. En dan willen ze ook nog dat er geld is voor een eigen bed. Kom op zeg, dat kind kan toch gewoon zelf uitzoeken waar het goed in is? Elektrotechniek, dans, filosofie, wetenschap – als je echt wil, dan kom je er vanzelf. Toch?
Het mooiste is nog: als dat kind er uiteindelijk iets van maakt, plukken wij er allemaal de vruchten van. Minder criminaliteit, minder schooluitval, minder psychische problemen. Een droomscenario, maar wel eentje waar je als samenleving niet te veel voor hoeft te doen. Want ja, kansenongelijkheid is vooral hún probleem, niet het onze.
Maar even serieus. Dit soort gedachten zijn niet alleen kortzichtig, ze zijn destructief. Kansenongelijkheid is niet alleen het probleem van het onderwijs. Het is ons collectieve probleem. Wie je ook bent, waar je ook vandaan komt – we dragen allemaal verantwoordelijkheid. Een kind is niet alleen het kostbaarste ‘bezit’ van ouders, het is ook de belangrijkste investering die we als samenleving kunnen doen.
Stel je voor: een kind dat opgroeit in armoede krijgt ineens de kans om mee te doen. Niet omdat hij of zij uitzonderlijk geluk heeft gehad, maar omdat wij als samenleving besloten hebben om verantwoordelijkheid te nemen.
“Wie je ook bent, waar je ook vandaan komt – we dragen allemaal verantwoordelijkheid.”
Wat betekent dat in de praktijk? Dat betekent dat scholen samenwerken met bedrijven om praktijkervaring te bieden. Dat kinderen in alle wijken hun talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen en toegang hebben tot sportclubs, muzieklessen en bibliotheken. Dat ouders gesteund worden, zodat ze minder zorgen hebben over de eindjes aan elkaar knopen en meer tijd kunnen vrijmaken voor hun kinderen. Het betekent dat er geen onderscheid meer is tussen een ‘rijke’ en een ‘arme’ school, omdat elke school dezelfde middelen en kansen krijgt.
En ja, dat betekent ook dat bedrijven hun steentje bijdragen. Niet uit liefdadigheid, maar omdat ze begrijpen dat een goed opgeleide, zelfverzekerde generatie ook in hun voordeel werkt. Een gastles hier, een stageplek daar – het zijn kleine investeringen die grote resultaten opleveren. Denk aan werknemers die vanaf dag één weten wat ze waard zijn door stevige inzet op talentontwikkeling. Denk aan een samenleving waarin jongeren niet alleen dromen van succes, maar de middelen hebben om die dromen waar te maken.
Het is makkelijk om te denken dat kansenongelijkheid een abstract probleem is. Iets waar je als individu weinig aan kunt doen. Maar dat is een misvatting. Kansenongelijkheid is tastbaar.
Het zit in dat ene kind dat veel potentie heeft maar niet weet hoe deze potentie te bereiken. Het zit in dat ene kind met een lege maag in de klas zit. Het zit in de tiener die geen stageplek kan vinden omdat zijn achternaam ‘te moeilijk’ klinkt.
Het zit in de ouder die ‘nee’ moet zeggen tegen een schooluitje omdat er geen geld is. Elke stap die we zetten om deze ongelijkheid te verkleinen, maakt een verschil. Elke vrijwilliger, elke donatie, elke mentor – het telt allemaal. En dat is geen idealisme, dat is pragmatisme. Want uiteindelijk profiteren we allemaal van een samenleving waarin talent wordt herkend en gekoesterd, ongeacht waar het vandaan komt.
Dus laten we stoppen met de vraag: “Waarom zou ik?” en beginnen met: “Hoe kan ik bijdragen?” Want kansenongelijkheid aanpakken is niet alleen een morele plicht. Het is ook slim. Samen bouwen we aan een generatie die haar volledige
potentieel bereikt– en daarmee onze toekomst veiligstelt.
Karim Amghar
Columnist SKB magazine
Dit interview is onderdeel van het SKB magazine. Het magazine staat boordevol inspirerende verhalen en inzichten van iedereen die zich inzet voor gelijke kansen. Wil je een preview bekijken of het magazine direct aanvragen? Dat kan!
